Sedef hastalığı nedir?
Sedef hastalığı, cilt hücrelerinin normalden bir kaç kat daha hızlı çoğalmasına neden olan bir cilt bozukluğudur. Bir diğer adı da psoriasis olan sedef hastalığı sırasında ciltte beyaz pullarla kaplı engebeli kırmızı lekeler görülmeye başlanır.
Sedef hastalığı neden olur?
Sedef hastalığının altında yatan neden kesin olarak ortaya konulabilmiş değildir. Son yapılan çalışmalarda genetik ve bağışıklık sistemi ile ilgili faktörlerin hastalığın gelişiminde ortak olarak etkili olabileceği düşüncesi üzerinde durulmaktadır.
Otoimmün bir hadise olan sedef hastalığında, normalde yabancı mikroorganizmalar ile mücadele eden hücreler, deri hücrelerinin antijenlerine karşı antikor sentezler ve karakteristik döküntülerin meydana gelmesine neden olurlar. Normalden daha hızlı rejenere olan deri hücrelerinin gelişiminde bazı çevresel ve genetik faktörleri tetikleyici özellik gösterebileceği düşünülür. Bu tetikleyici faktörlerden en sık karşılaşılanları şunlardır:
- BoÄŸaz ya da cilt enfeksiyonu
- Soğuk ve kuru iklim şartları
- Farklı otoimmün hastalıkların eşlik etmesi
- Deri travmaları
- Stres
- Tütün kullanımı ya da sigara dumanı maruziyeti
- Aşırı alkol tüketimi
- Steroid türevi ilaçlardan hızlı kesilmesi sonrası
- Bazı tansiyon veya sıtma tedavisi için başvurulan ilaçların kullanımı sonrası
Sedef hastalığı bulaşıcı mı sorusuna bu hastalığın herkeste meydana gelebileceği ve kişiler arasında bulaşarak yayılma gibi bir durumun söz konusu olmadığı cevabı verilebilir. Vakaların üçte birinde çocukluk çağında başlangıç öyküsü tespit edilebilir. Aile öyküsünün bulunması önemli bir risk faktörüdür. Yakın aile bireylerinde bu hastalığın bulunması, kişinin psoriasise yakalanma ihtimalinde artış ile sonuçlanabilir. Genetik geçişli psoriasis, risk grubundaki bireylerin yaklaşık olarak %10’unda tespit edilir. Bu %10’luk dilimin ise %2-3’lük kısmında sedef hastalığı gelişimi söz konusudur.
Yapılan çeşitli çalışmalar psoriasis riski ile ilişkili 25 farklı gön bölgesinin olabileceğini ortaya çıkarmıştır. Bu gen bölgelerindeki değişiklikler, T hücrelerinin normalden farklı davranmasını tetikleyebilir. T hücreleri tarafından işgal edilen ciltte kan damarlarında genişleme, hücre döngüsünün hızlanması ve kepeklenme şeklinde döküntüler meydana gelir.
- Püstüler Psoriasis
Sedef hastalığının ağır seyirli formlarından biri olan püstüler psoriasis, adından anlaşılacağı gibi kırmızı renkli püstüler meydana gelir. El ve ayak içi gibi izole bölgeler dahil olmak üzere vücudun birçok bölgesinde oluşabilen lezyonlar, geniş bir alanı kaplayan boyutlara varabilir. Püstüler psoriasis diğer alt tiplerde olduğu gibi eklem bölgelerinde tutarak cildinde kepeklenmeye neden olabilir. Oluşan püstüler lezyonlar, beyaz renkli ve içi iltihap dolu kabarcıklar şeklindedir.
Bazı kişilerde bu rahatsızlıklık püstüllerin meydana geldiği atak dönemi ve remisyon (gerileme) dönemi birbirini döngüsel olarak takip edebilir. Püstüllerin oluşum döneminde kişide grip benzeri semptomlar meydana gelebilir. Ateş, üşüme, nabzın hızlanması, kas güçsüzlüğü ve iştah kaybı bu dönemde oluşabilecek belirtiler arasında yer alır.
